Khi nào cần phải thay dầu phanh cho ô tô
Ngày:27/01/2023 lúc 17:00PM
Dầu phanh ô tô cần được kiểm tra và thay thế định kỳ. Nếu không sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hệ thống phanh, thậm chí có thể gây hỏng phanh. Theo một nghiên cứu, trung bình một chiếc ô tô đi được quãng đường 16.000 - 25.000 km thì sẽ có hơn 75.000 lần phanh gấp. Qua đây, bạn có thể thấy được tầm quan trọng và việc sử dụng phanh xe ô tô thường xuyên. Vì vậy, để đảm bảo hệ thống phanh ô tô hoạt động tốt, cần phải thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng phanh, trong đó kiểm tra và thay dầu phanh là một việc rất quan trọng.
Dầu phanh ô tô có tác dụng gì?
Dầu phanh hay còn gọi là dầu thắng (tiếng Anh là Brake Fluid) đóng vai trò quan trọng trong việc truyền lực giúp hệ thống phanh trên ô tô hoạt động. Bên cạnh đó, dầu phanh còn có tác dụng bôi trơn, giảm ma sát, chống ăn mòn, giúp các bộ phận trong hệ thống phanh hoạt động trơn tru và bền bỉ.
Khi nào cần thay dầu phanh ô tô?
Giống như tất cả các dầu động cơ, dầu hộp số… dầu phanh ô tô cũng mất dần theo thời gian. Dầu phanh có đặc tính dễ hút ẩm. Theo nghiên cứu trung bình sau 1 năm hoạt động, dầu phanh ô tô thường bị nhiễm nước 2%, mức này có thể tăng lên 8% sau 3 năm. Khi dầu phanh bị nhiễm nước sẽ dễ sôi hơn, áp suất phanh giảm, ảnh hưởng lớn đến hiệu quả phanh. Đặc biệt, dầu phanh bị nhiễm nước còn có thể gây rỉ sét các bộ phận trong hệ thống phanh.
Mặt khác, khi hệ thống phanh làm việc, nhiều bộ phận ma sát với nhau dễ sinh ra muội than làm bẩn dầu phanh. Do đó, sau một thời gian sử dụng, dầu phanh sẽ bị xuống cấp, chất lượng không còn như ban đầu. Càng sử dụng lâu, tình trạng xuống cấp và hao dầu càng nặng. Xe bị thiếu dầu phanh, dầu phanh bị biến chất là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều lỗi phanh ô tô thường gặp như phanh kêu to, phanh nặng, chân phanh thấp, phanh hỏng,… cần thay dầu phanh định kỳ.
Thời gian thay dầu phanh ô tô sẽ tùy thuộc vào đặc tính của từng dòng. Với các dòng xe bình dân phổ thông như Honda, Toyota, Mazda, Hyundai, Kia… thời gian thay dầu phanh xe ô tô thường là sau 3 năm sử dụng một lần bất kể số km là bao nhiêu. Riêng đối với các dòng xe sang như Mercedes-Benz, Audi, BMW, Lexus… nhà sản xuất khuyến cáo nên thay dầu phanh sau mỗi 2 năm sử dụng hoặc sau mỗi 30.000 - 40.000 km. Trong trường hợp xe sử dụng phanh liên tục, di chuyển nhiều trong môi trường bụi bẩn, độ ẩm cao thì có thể thay dầu phanh sau sớm hơn. Để biết chính xác thời điểm thay dầu phanh ô tô, hãy kiểm tra lượng dầu phanh và chất lượng thực tế của dầu trong bình.
Cách kiểm tra dầu phanh
Hiện nay, trên ô tô thường được lắp cảm biến dầu phanh. Nếu dầu phanh gần hết, đèn báo trên bảng điều khiển sẽ bật sáng. Tuy nhiên, chủ xe cũng nên chủ động kiểm tra dầu phanh bằng tay.
Cách kiểm tra dầu phanh ô tô rất đơn giản. Dầu phanh ô tô được chứa trong một thùng nhỏ màu trắng nằm trong khoang động cơ. Nắp dầu phanh có in chữ Brake Fluid hoặc tem biểu tượng phanh màu vàng. Nếu không tìm thấy, chủ xe có thể tìm vị trí của bình dầu phanh ô tô trong sách hướng dẫn sử dụng xe hoặc liên hệ với bộ phận hỗ trợ kỹ thuật của nhà sản xuất ô tô để được giúp đỡ.
Bình dầu phanh ô tô thường được làm bằng nhựa màu trắng. Trên thân chai có in 2 dòng tương ứng với mức cao nhất (có chữ Fill to, Full hoặc Maximum) và mức thấp nhất (có chữ Add hoặc Minimum). Nhìn từ bên ngoài, bạn có thể thấy lượng dầu trong két. Nếu mức dầu gần hoặc dưới mức thấp, hãy thêm dầu mới.
Ngoài việc kiểm tra lượng dầu trong bình, bạn cũng nên kiểm tra chất lượng của dầu. Dầu phanh ô tô thường có màu vàng nhạt hoặc không màu. Sau một thời gian sử dụng, màu sẽ trở nên đậm hơn. Tuy nhiên, nếu chuyển màu quá đậm, thậm chí chuyển sang màu nâu thì dầu phanh đã bị xuống cấp nặng. Lúc này không nên châm thêm dầu mà cần thay hoàn toàn dầu phanh.
Khi kiểm tra dầu phanh ô tô, cần lưu ý chỉ quan sát mức dầu phanh từ bên ngoài, hạn chế mở nắp bình dầu phanh. Vì dầu phanh rất kỵ không khí và hơi ẩm. Mở nắp bình dầu có thể cho phép không khí lọt vào.
Các loại dầu phanh ô tô
Dầu phanh ô tô được pha chế từ dầu gốc tinh chế cao kết hợp với việc bổ sung các phụ gia đa chức năng để đáp ứng các điều kiện không thể nén, có thể bôi trơn các kẹp phanh, có nhiệt độ sôi cao.
Hầu hết dầu phanh ô tô có nguồn gốc từ Poly-Glycol, một hỗn hợp của nhiều thành phần khác nhau. Về cơ bản, thành phần của dầu phanh ô tô được chia thành 4 thành phần chính:
Chất ức chế giúp chống oxy hóa và ăn mòn.
Modifier-Coupler giúp điều chỉnh độ phồng của các bộ phận cao su không được che phủ.
Dung dịch hòa tan chiếm 50 - 80% trong dầu phanh. Đây là thành phần chính quyết định độ nhớt và điểm sôi của dầu. Dung môi phổ biến thường là Glycol.
Dầu nhớt thường là Polypropylene hoặc Polythene chiếm 20-40% giúp các bộ phận hoạt động trơn tru.
Dầu phanh thường được đánh giá theo tiêu chuẩn DOT. Đây là tiêu chuẩn do Bộ Giao thông Vận tải và Hiệp hội Kỹ sư Ô tô đưa ra. Tiêu chuẩn DOT dựa trên các quy định về điểm sôi thấp nhất của dầu, khả năng duy trì hiệu suất trong điều kiện nhiệt độ thấp và cao. Theo tiêu chuẩn DOT, dầu phanh ô tô được chia thành các loại: DOT 2, DOT 3, DOT 4, DOT 5 và DOT 5.1. Trong đó dầu phanh DOT 3 và DOT 4 là hai loại được sử dụng phổ biến nhất trên các dòng xe ô tô hiện đại ngày nay.
Dầu phanh DOT 3
Thành phần của dầu phanh DOT 3 bao gồm Alcohol và Glycerin, không chứa các chất vô cơ hoặc Silicon. Dầu DOT 3 được sản xuất dựa trên công nghệ Polyethylene Glycol Ether cho hiệu suất cao.
Đặc điểm:
Nhiệt độ sôi khô 205 độ C, nhiệt độ sôi ướt 140 độ C
Khả năng sôi tốt trong điều kiện khô và ướt
Không màu hoặc có màu hổ phách
Nhiệt độ thấp không bị đặc
Hiện tượng các chi tiết cao su hòa tan Không trương nở nhiều, giảm rò rỉ dầu
Hút ẩm không khí mạnh nên thời gian thay định kỳ thường ngắn do dầu nhanh bị nhiễm nước
Có thể trộn lẫn với dầu DOT 4 và DOT 5.1 vì có chung thành phần Glycol
Giá rẻ nhất trong tất cả các loại
Dầu phanh DOT 4
Thành phần dầu phanh DOT 4 bao gồm Glycol Rte và các Este Borat nâng cao hiệu suất và nâng cao điểm sôi ướt và khô.
Đặc điểm:
Điểm sôi khô 230 độ C, điểm sôi ướt 155 độ C (cao hơn DOT 3)
Điểm sôi tốt ở trạng thái khô, kém hơn ở trạng thái ướt
Không màu hoặc màu hổ phách
Khi ướt, nhiệt độ sôi sẽ giảm mạnh hơn DOT 3
Có thể trộn với dầu DOT 5.1, DOT 3 vì có thành phần Glycol giống nhau.
Giá cao hơn DOT 3
Khi sử dụng dầu DOT 4 phải thay dầu phanh định kỳ sau 2 năm. Vì nếu dầu DOT 4 có thể hút ẩm qua hệ thống dầu phanh, làm giảm nhiệt độ sôi của dầu, khiến dầu nhanh sôi.
Dầu phanh DOT 5
Dầu phanh DOT 5 là dầu Silicon với thành phần Hydrophobic, Polydimethylsiloxane và Tributylphosphate.
Đặc điểm:
Điểm sôi khô 260 độ C, nhiệt độ sôi ướt 180 độ C (cao hơn DOT 3 và DOT 4)
Khả năng sôi tốt hơn DOT 3 và DOT 4
Màu tím
Không hút ẩm, thậm chí còn có tác dụng làm lớp bảo vệ giúp hệ thống tránh ảnh hưởng của thời tiết.
Độ nhớt ổn định trong nhiều điều kiện khắc nghiệt
Dầu giãn nở đáng kể nếu bị lẫn tạp chất
Không thích hợp để sử dụng cho phanh đã được sử dụng với dầu DOT 3 và DOT 4 vì chúng có gốc Glycol
Không thích hợp để sử dụng trong hệ thống chống bó cứng phanh vì dầu DOT 5 có độ nhớt cao
Không thích hợp pha với dầu DOT 4, DOT 4 và DOT 5.1…
Giá cao hơn dầu DOT 3 và DOT
Dầu phanh DOT 5.1
Dầu DOT 5.1 là loại dầu nâng cấp từ DOT 5. Thành phần dầu DOT 5.1 ngoài Silicon còn kết hợp Borat Este và Polyalkylene Glycol Ether.
Đặc điểm:
Nhiệt độ sôi khô và ướt cao hơn DOT 5 mang lại hiệu quả vượt trội
Có thể trộn với dầu chứa Glycol nhưng không được trộn với DOT 5 do Glycol kỵ nước DOT 5
Có khả năng hút ẩm
Giá cao hơn DOT 3 và DOT 4
Mỗi loại dầu theo tiêu chuẩn DOT sẽ có những ưu nhược điểm riêng, phù hợp với từng dòng xe và điều kiện sử dụng khác nhau. Mặc dù dầu phanh DOT 5 hoặc DOT 5.1 đạt tiêu chuẩn cao, nhưng nó không nhất thiết phải phù hợp với xe của bạn. Do đó, để biết chính xác nên mua loại dầu phanh nào, bạn nên tham khảo sách hướng dẫn sử dụng xe hoặc tham khảo ý kiến trực tiếp từ kỹ thuật viên của hãng. Thông thường nhà sản xuất sẽ khuyến nghị một loại dầu phanh cụ thể.
Giá dầu phanh ô tô
Giá dầu phanh dao động tùy thuộc vào tiêu chuẩn và thương hiệu DOT.
Bảng giá dầu phanh xe ô tô (tham khảo): dầu
Dầu phanh DOT 3 dao động khoảng từ 80.000 – 180.000 đồng/bình 1 lít
Dầu phanh DOT 4 dao động khoảng từ 150.000 – 300.000 đồng/bình 1 lít
Dầu phanh DOT 5 dao đồng khoảng từ 300.000 – 500.000 đồng/bình 1 lít
Dầu phanh DOT 5.1 dao đồng khoảng từ 350.000 – 450.000 đồng/bình 1 lít
Dầu phanh nhiễm nước
Dầu phanh nhiễm nước là một trong những hiện tượng thường gặp sau một thời gian dài sử dụng xe. Dầu phanh bị nhiễm nước sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng của dầu, từ đó ảnh hưởng lớn đến hoạt động của hệ thống phanh.
Nguyên nhân dầu phanh nhiễm nước
Nguyên nhân dầu phanh nhiễm nước là do thành phần Glycol trong dầu phanh DOT 3, DOT 4 hoặc DOT 5.1 có tính hút ẩm mạnh. Dầu sẽ ẩm hơn nếu không khí lọt vào hệ thống phanh. Trong quá trình hoạt động, do ma sát cao nên hệ thống phanh sinh ra nhiệt lượng lớn làm dầu sôi, tạo bọt khí. Bọt khí này sau đó sẽ ngưng tụ lại để tạo thành nước.
Do đó, sau một thời gian dài sử dụng, dầu phanh sẽ bị nhiễm nước. Theo số liệu nghiên cứu, dầu phanh ô tô sẽ bị nhiễm 2% nước trong vòng 12 tháng đầu, tăng lên 3% sau 18 tháng, tăng lên 7-8% sau 36 tháng. Dầu phanh bị nhiễm nước sẽ làm giảm khả năng bôi trơn, giảm áp suất dầu phanh. Đây là một trong những lý do tại sao điều quan trọng là phải thay dầu phanh thường xuyên.
Cách xử lý dầu phanh bị nhiễm nước
Cách tốt nhất để xử lý dầu phanh ô tô bị nhiễm nước là thay dầu phanh. Để tránh tỷ lệ nhiễm nước cao trong dầu phanh, nên thay dầu phanh định kỳ đúng thời hạn. Ngoài ra, cũng cần thường xuyên kiểm tra các bộ phận trong hệ thống phanh, đặc biệt là đường ống dẫn dầu phanh xem có bị rò rỉ hay không. Vì khi bị rò rỉ sẽ vừa làm hao hụt dầu phanh, vừa khiến dầu phanh dễ bị ướt. Khi thêm dầu phanh mới vào bình dầu, hãy cẩn thận, đổ đầy càng nhanh càng tốt để tránh không khí lọt vào quá nhiều. Do nhiệt độ khoang máy thường cao, trong két chứa nhiều xăng nên dễ dẫn đến hiện tượng tích tụ hơi nước.
Áp suất dầu phanh ở mức thấp
Hệ thống phanh ô tô hoạt động dựa trên nguyên lý áp suất dầu phanh. Để hệ thống phanh hoạt động trơn tru thì áp suất dầu phanh phải ổn định. Nếu áp suất dầu phanh thấp sẽ ảnh hưởng lớn đến hiệu suất phanh. Từ đó có thể dẫn đến hiện tượng phanh bị kêu, phanh bị nặng, bàn đạp phanh thấp, thậm chí xe bị mất phanh...
Nguyên nhân áp suất dầu phanh ở mức thấp thường vì xe ô tô bị thiếu dầu phanh. Nguyên nhân xe thiếu dầu có thể do xe không được đổ xăng định kỳ hoặc xe bị rò rỉ dầu. Thường là nguyên nhân thứ hai. Hệ thống đường ống dẫn dầu phanh bị gỉ sét, bị mòn sau một thời gian sử dụng, dễ dẫn đến rò rỉ dầu phanh.
Áp suất dầu phanh thấp cũng có thể do giá đỡ của cụm van bị lệch. Giá đỡ cụm van có nhiệm vụ phân phối áp suất dầu phanh. Nếu giá đỡ bị lệch có thể làm cho xe bị giảm áp suất dầu phanh. Xe có áp suất dầu phanh thấp sẽ làm giảm hiệu suất phanh, nghiêm trọng hơn có thể khiến xe bị mất phanh. Do đó, nếu phát hiện xe có áp suất dầu phanh thấp, cần đi kiểm tra càng sớm càng tốt.
>> Tìm hiểu ngay: